بيماري شايع وبا

بيماري وبا

تعريف وبا ( التور)

وبا يك بيماري اسهالي واگيردار است كه توسط ميكروبي به نام ويبر يو كلرا ايجاد مي شود. اين بيماري در 80% موارد بدون علامت و در 15% به صورت اسهالي كه از اسهال هاي ديگر قابل تشخيص نيست، مي باشد. 5% ار مبتلايان به اسهال شديد و آبكي مبتلا مي شوند كه خطر كم آبي شديد را به همراه دارد. بنابراين مبتلايان به اسهال شديدبايد در اولين فرصت جهت دريافت درمان به يكي از مراكز بهداشتي درماني مراجعه نمايند.

علائم

دوره كمون ( نهفتگي)‌ بيماري 6 ساعت تا 5 روز و به طور متوسط 2تا3 روز بوده دوره كمنو( نهفتگي)‌ بيماري 6 ساعت تا 5 روز و به طور متوسط  2 تا 3  روز بوده و مهمترين علايم آن به شرح ذيل مي باشد:

·         احساس پري و غرغر شكم و به دنبال آن اسهال آبكي شديد با دفعات مزاج غير قابل شمارش

·         نداشتن درد و دل پيچه

·         استفراغ بدون حالت تهوع قبلي

·         نداشتن تب و يا تب خفيف در كودكان

·         دفع مدفوع كف مانند شبيه آب برنج و بدون بو يا بوي خفيف ماهي

·         فقدان خون در مدفوع

·         گرفتگي عضلات پشت ساق پا

·         عطش فراوان

پيشگيري از بيماري وبا در بالغين و كودكان

منبع اصلي اين بيماري آب و غذاي آلوده به ميكروب وبا است و انتقال از روش هاي ذيل ممكن است صورت گيرد:

الف) تماس غير مستقيم:

1 -  چون ميكروب وبا مي تواند در آب زنده بماند آشاميدن آب آلوده موجب انتقال بيماري مي شود ( معمولا اين آلودگي ثانويه بوده از طريق دفع غير بهداشتي فاضلاب و نشت آن به منابع آب آشاميدني صورت مي گيرد.)

2 -  مصرف سبزيجات و ميوه نشسته و يا شسته شده با آب آلوده

3 -  مصرف غذاهاي خام يا كم پخت كه با آب آلوده تهيه شده اند. غذاهاي پخته هم ممكن است پس از تهيه بوسيله دست يا مگس آلوده شوند.

4 -  استحمام يا شستشو در آب آلوده

5 -  يخ اگر در مسير توليد يا توزيع آلوده شده باشد مي تواند تا مدت ها موجب انتقال بيماري شود .

6 – كودكان و يا نوزاداني كه به جاي شير مادر يا بطري تغذيه مي شوند بيشتر در معرض ابتلا قرار دارند.

ب) تماس غير مستقيم:

آلودگي مي تواند از طريق دست آلوده، تماس با مواد دفعي و استفراغ بيماران و يا لوازم آلوده بيمار ايجاد گردد.

تشخيص وبا

تشخيص قطعي اين بيماري از طريق انجام آزمايش مدفوع در بيماراني كه مشكوك به وبا هستند صورت مي گيرد. لذا در صورت وجود علائم مشكوك قبل از مصرف هر گونه آنتي بيوتيك به پزشك معالج مراجعه نماييد.

درمان

مهمترين خطري كه بيماران مبتلا به وبا را تهديد مي كند كم آبيهاي شديد است، لذا جهت جلوگيري از بروز اين عارضه در صورت ابتلا به اسهال به ترتيب ذيل عمل كنيد :

-          مراجعه سريع به يكي از مراكز بهداشتي درماني

-          مصرف مايعات به مقدار فراوان ( بهترين مايع محلول ORS است و در صورت در دسترس نبودن مصرف دوغ، چاي كم رنگ، موز و آب ميوه هاي رقيق شده توصيه مي شود.)

دادن آب ميوه هاي صنعتي و نوشابه هاي گازدار به بيمار جدا خودداري كنيد.

طرز تهيه محلول ORS

محتويات يك بسته پودر ORS را در يك ليتر (4ليوان) آب جوشيده سرد شده حل نماييد و پس از هر بار اجابت مزاج به ميزان نياز به بيمار بدهيد. محلول را مي توان تا 24 ساعت در يخچال نگهداري نمود ( توجه نمايي اين محلول اگر بيشتر از 12 ساعت در محيط خارج از يخچال باشد قابل استفاده نيست)

چگونه از ابتلا به بيماري جلوگيري كنيم؟

1-      براي آشاميدن ، شستشو و پخت و پز از آب آشاميدني سالم ، آب بسته بندي يا آب لوله كشي شهر استفاده كنيد ( پرهيز از مصرف آب غير مطمئن نظير آب چشمه ، رودخانه ، چاه آب و يا آبي كه به منظور آبياري فضاي سبز به كار ميرود.)

2-      قبل از مصرف ميوه و سبزي آنها را به طريقي كه گفته خواهد شد ضد عفوني نماييد.

3-      از مصرف بستني غير پاستوريزه، يخ ، سبزي و سالاد كه از سلامت ان اطمينان نداريد خودداري كنيد.

4-      در صورتي كه براي تغذيه كودك از شيشه استفاده مي كنيد بلافاصله بعد از هر وعده شير باقي مانده را دور ريخته و بطري را به دقت بشوييد.

5-      به منظور پيشگيري از نفوذ فاضلاب به آبهاي سطحي هنگام مسافرت و گردش خارج شهر اصول بهداشتي دفع فضولات انساني را رعايت نماييد.

6-      مواد غذايي و آشاميدني را در يخچال نگهداشته و از دسترس حشرات دور نگه داريد.

7-      قبل از تهيه و صرف غذا و بعد از اجابت مزاج دست هاي خود را با آب و صابون بشوييد و هميشه ناخنهاي خود را كوتاه نگه داريد.

8-      شستشوي ظروف با آب سالم و بهداشتي

اگر به آب آشاميدني سالم و بهداشتي دسترسي نداشتيم چه كنيم؟

1-      استفاده از آب بطري داراي پروانه بهداشتي از وزارت بهداشت.

2-      قبل از مصرف آب آن را به مدت 3 دقيقه بجوشانيد.

3-      آب را به طريق زير ضد عفوني كنيد: 3 قاشق مرباخوري سر صاف يا يك قاشق غذاخوري سرصاف پودر پركلرين تيره رنگ 70 درصد (‌هيپوكلريت كلسيم ) (15گرم) را در يك بطري تيره رنگ حاوي يك ليتر آب حل نماييد. محلول بدست آمده كلر مادر نام دارد و تا يك ماه قابل استفاده مي باشد و اگر 3 قطره از اين محلول را به يك ليتر آب اضافه نماييد. پس از نيم ساعت آب سالم و قابل استفاده خواهد بود.

ميوه جات و سبزي جات را چگونه ضدعفوني كنيم ؟

مرحله اول: پاكسازي

شستشوي گل و لاي سبزي و ميوه با اب سالم

مرحله دوم: انگل زدايي

به ازاي هر ليتر آب 3 تا 5 قطره مايع ظرفشويي را در داخل ظرفي ريخته و سبزي و يا ميوه را به مدت 5 دقيقه در آن شناور نماييد و سپس آنها با سالم كاملا شستشو داده تا تخم انگل و باقيمانده مايع ظرفشويي كاملا از بين برود.

مرحله سوم : ضدعفوني

براي ضدعفوني و از بين بردن ميكروب ها يك گرم (‌نصف قاشق چايخوري ) پودر پركلرين را در 5 ليتر آب كاملا حل نموده و سپس سبزي يا ميوه را به مدت 5 دقيقه در محلول حاصل غوطه ور نماييد. سبزيجات پس از شستشوي مجدد با آب سالم و پاك شدن باقي مانده كلر قابل مصرف خواهد بود.

براي ضدعفوني ميوه و سبزيجات مي توان از محلول هاي ضدعفوني كننده مجاز موجود در فروشگاه ها استفاده نمود.

           منبع :

    دستور كار بيماري هاي واگير در انسان         ترجمه : دكتر حسين صباغيان

    مركز مديريت بيماري ها

    راهنماي كشف و كنترل همه گيري هاي وبا

    دستورالعمل اقدامات بهداشت محيط به منظور پيشگيري از بروز موارد بيماري هاي واگير روده اي مركز سلامت محيط كار